Disfaji Nedir?

Disfaji, katıları veya sıvıları yutma güçlüğü ile ilgili tıbbi bir durumdur. Bir başka ifade ile boğazın tam olarak blokajı veya bir şeyin yutma faaliyetini engellemesi hissi ile karakterize yutma bozukluğudur. Disfaji hastalığı olan bir kişi, ağızda bolus (yutulacak yiyecek parçası) oluşturmada problem yaşayabilir veya bolusun ağzından mideye taşınmasında güçlük çekebilir.


Yutma, sinirler, çeşitli kaslar ve bezleri içeren karmaşık bir süreçtir. Yutma süreci her biri ayrı kontrol edilen üç farklı fazdan oluşur.


Disfaji, bu yutma fazlarının herhangi birinde veya birkaçında yaşanan bir sorundan kaynaklanabilir.


Yutma zorluğu (disfaji) her yaşta ortaya çıkabilir ancak yaşı ilerleyen kişilerde daha sık görülür. 50 yaşın üzerindeki nüfusun yaklaşık % 14'ünde klinik olarak disfaji belirtileri bulunmaktadır. Disfaji diğer sağlık sorunlarına neden olabildiğinden, erken teşhis ve doğru tedavi kaliteli yaşam kalitesini korumak için oldukça önemlidir.

Disfaji Yutma İlüstrasyonu


Disfajiye neler sebep olur?

Yutma zorluğu olarak tanımlanan disfaji sinir sistemindeki bir hastalık veya hasarlanma, akalazya gibi yemek borusunun motilite (hareket) bozukluğuna bağlı hastalıklardan, özofagus (yemek borusu) kaslarının spazmı veya fiziksel olarak özofagusu tıkayan veya daralmasına neden olan durumlardan kaynaklanabilir.


Disfaji, Alzheimer ve Parkinson hastalığı, inme, baş ve boyun kanseri, trakeostomi (soluk borusunda ameliyat ile delik açılması) gibi hastalıklarla ortaya çıkabilir. Yaşın ilerlemesiyle birlikte sinir ve kas sisteminde meydana gelen değişimler, dişlerde azalma, yetersiz tükürük üretimi, diş protezinden kaynaklı sorunlar, dil ve diş etlerinde beliren yaralar katı ve sıvıları yutmada zorluğa sebep olabilir.


Disfajiyle beraber oluşan riskler nelerdir?

Disfaji genellikle yeme ve içmeyi ağrılı, stresli ve keyifsiz hale getirir. Yutma zorluğu yeme-içme tüketiminde azalmaya neden olabilir. Bu durumdaki birçok kişinin uygun teşhis veya tıbbi tedavi arayışında olmaması ya da tedavi almaması malnütrisyon, dehidrasyon, kilo kaybı, solunum enfeksiyonları gibi sağlık sorunlarına ve hatta başkaları ile beraber yemekten kaçınma gibi sosyal problemlere yol açabilir. Disfajili bireyler için besin maddelerinin doğru alımı farklı bir zorluk yaratabilir. Yiyeceklerin ve içeceklerin nasıl tüketileceğini anlatan bir bakım planı durumun yönetiminde önemli bir adımdır.


İleri yaşlardaki disfaji komplikasyonlarının yaygınlığı 1,2,3


disfaji

Referanslar:

1- Clave et al. Accuracy of the volume-viscosity swallow test for clinical screening of oropharyngeal dysphagia and aspiration. Clin Nutr. 2008;27(6):806-15.

2- Philip and Greenwood. Nutrient contribution of infant cereals used as fluid thickening agents in diets fed to the elderly. J Am Diet Assoc. 2000;100(5):549-54.

3- Hudson et al. The interdependency of protein-energy malnutrition, aging, and dysphagia. Dysphagia. 2000;15(1):31-8.

Daha fazlasını okuyun
Kapatin

DİSFAJİNİN BELİRTİLERİNİ BELİRLEYİN: BELİRTİLERİ İYİLEŞTİRMEYE YARDIMCI OLMAK İÇİN İLK ADIM

Disfaji ile bağlantılı bulguların ve belirtilerin farkında olun.





Daha fazlasını okuyun

BELİRTİLERİN ŞİDDETİNİ DOĞRU BİR YÖNTEMLE ÖLÇÜN

EAT-10, disfaji riski taşıyanlar için klinik olarak kanıtlanmış hızlı, kolay ve kişinin kendisinin kontrol edebileceği bir testtir.






RANDEVU PLANLAMA: DAHA İYİ BIR KİŞİSEL TEDAVİ İÇİN İYİ HAZIRLANIN

Disfaji tanısı konan hastalar için yutma zorluğunu yönetmek ve semptomları iyileştirmek amaçlı seçenekler mevcuttur. EAT-10'in sonucu kişisel bir tedavi planı için yararlı bilgidir. EAT-10 formunu tamamlayıp doktor randevunuza götürün.

EAT-10 formunu indirin & çıktısını alın

ÖZEL ÇÖZÜMLER 


Yiyeceklerin ve içeceklerin tüketilme şekline uyarlanan bir bakım planı disfajinin yönetiminde önemli bir adımdır. Modifiye edilmiş gıdalar ve sıvılar yemek yemenin kolaylaşmasına ve daha güvenli yutulmasına yardımcı olabilir. İçeriği farklı besin öğeleri ile zenginleştirilmiş maddeler önemli olabilir çünkü yutma güçlüğü olan kişilerde besin maddeleri ve sıvıların doğru bir şekilde alınması bir zorluk olabilir. Disfaji bakımının özel ihtiyaçları için tasarlanmış çeşitli çözümler mevcuttur:


Toz Kıvam Arttırıcılar: Tadı ve rengi değiştirmeden yiyecek ve içeceklerin kıvamını değiştirmek.


Ağızdan (Oral) Besin Takviyeleri: Normal bir diyete ek olarak, toplam günlük alım miktarını arttırmak ve malnütrisyon riskini azaltmak.


Yalnızca bir sağlık profesyoneli kişisel bir tedavi planı önerebilir. Disfajiyi yönetmek ve semptomları iyileştirmek için tıbbi destek almalısınız.